Πριν από λίγες μέρες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πέρασε με 348 ψήφους υπέρ, 274 κατά και 36 απών οι νέοι κανόνες για τα πνευματικά δικαιώματα, το λεγόμενο Copyright Directive, μαζί με τα αμφιλεγόμενα για πολλούς άρθρα 11 και 13.

Αυτοί οι κανονισμοί αποτελούν την πρώτη ανανέωση στην Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για την πνευματική ιδιοκτησία μετά το 2001, και το πιο αμφιλεγόμενο θέμα στην ιστορία της ενωμένης Ευρώπης. Βέβαια, δεν αποτελούν νόμους που πρέπει να ισχύσουν επακριβώς καθολικά στην Ε.Ε., αλλά κάθε μέλος-κράτος θα πρέπει να προσαρμόσει ή να ανανεώσει την νομοθεσία του προκειμένου να καλύπτει κάποιες σχετικές προϋποθέσεις και να συμφωνεί με αυτούς τους κανόνες.

Σύμφωνα με μεγάλη μερίδα ειδικών και επιστημόνων, αυτοί οι κανονισμοί αναμένεται να επηρεάσουν όχι μόνο την Ευρώπη αλλά και ολόκληρο τον κόσμο, όπως συνέβη και με τον GDPR τον Μάιο του 2018.

Οι υποστηρικτές αυτής της μεταρρύθμισης τονίζουν πως τώρα δίνεται η δυνατότητα στους δημιουργούς να ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο διανέμεται το περιεχόμενό τους στις online πλατφόρμες και κυρίως στους ψηφιακούς κολοσσούς όπως η Google, η Facebook κ.α. , ενώ οι πολέμιοι της υπογραμμίζουν πως αυτή η νομοθεσία είναι τρομερά ασαφής και θα καταλήξει να περιορίζει σημαντικά τον διαμοιρασμό του περιεχομένου στο διαδίκτυο, βάζοντας ένα τέλος στην ελευθερία του λόγου και την δημιουργικότητα.

Το άρθρο 11 δίνει την δυνατότητα στις εταιρείες ΜΜΕ και παραγωγής ειδήσεων ένα πλεονέκτημα συζήτησης έναντι των μεγάλων online κολοσσών (όπως Google, Facebook, κ.α.), με την χρέωση προς αυτούς για την εμφάνιση των ειδήσεων τους. Αναφέρει πως ένα κείμενο που περιέχει περισσότερο από ένα μικρό απόσπασμα από το κύριο άρθρο, σύμφωνα και με τους νέους κανονισμούς, θα πρέπει να πάρει άδεια από τον δημιουργό του και να τον αποζημιώσει για την χρήση του, ακόμη και αν είναι σε κάποιες περιπτώσεις μόνο 3 λέξεις.

Το άρθρο 13 αποτελεί, ίσως, την μεγαλύτερη αναδιαμόρφωση του πως η πνευματική ιδιοκτησία λειτουργεί στο διαδίκτυο. Μέχρι και σήμερα οι μεγάλες online πλατφόρμες δεν είναι υποχρεωμένες να ελέγχουν ότι ανεβάζουν οι χρήστες τους για να αποτρέψουν την παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων, ούτε οι κάτοχοι αυτών να χρειάζεται να έχουν δικαστική απόφαση για να κατέβει η δημοσίευση, αρκούσε ένα απλό σημείωμα προς την πλατφόρμα. Με τους νέους κανονισμούς οι online πλατφόρμες έχουν καθήκον να εξασφαλίζουν ότι κανένας από τους χρήστες δεν παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα. Έτσι, οι πλατφόρμες θα επιβάλλουν αυστηρότερους όρους και προϋποθέσεις σχετικά με upload περιεχόμενο που προστατεύεται από τα πνευματικά δικαιώματα.

Άγγελος Χατζηδάκης

Digital Media Specialist